به نقل از دیلی‌میل، “سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای” یا “سرن”(CERN) اعلام کرد که روسیه در پی حمله به اوکراین، از آزمایش‌های جدید “برخورد دهنده هادرونی بزرگ”(Large Hadron Collider) کنار گذاشته شده است.

سرن در این بیانیه گفت که با روسیه و نهادهای آن تا اطلاع ثانوی وارد همکاری نخواهد شد. همچنین، سرن اعلام کرد که ابتکاراتی را برای حمایت از همکاران اوکراینی و فعالیت‌های علمی آنها در زمینه فیزیک انرژی بالا ارائه خواهد کرد.

این سازمان، پروژه برخورددهنده هادرونی بزرگ را اجرا می‌کند که بزرگترین و قدرتمندترین شتاب‌دهنده ذرات جهان به شمار می‌رود و به دلیل کشف ذره بنیادی “بوزون هیگز”(Higgs Boson) در سال ۲۰۱۲ مشهور است. این آزمایشگاه بزرگ، در زیر زمین در مرز فرانسه و سوئیس در نزدیکی ژنو قرار دارد.

شورای سرن روز سه‌شنبه پیش از اعلام تصمیم خود که طی بیانیه‌ای در فضای مجازی منتشر شد، برای بحث در مورد تعامل‌های آینده با روسیه تشکیل جلسه داده بود.

در این بیانیه آمده است: ۲۳ کشور عضو سرن، تهاجم نظامی روسیه به اوکراین را به شدت محکوم می‌کنند. ما از تلفات جانی این حمله و تأثیرات انسانی ناشی از آن و همچنین دخالت بلاروس در استفاده غیرقانونی از زور علیه اوکراین اظهار تاسف می‌کنیم. مدیریت و کارکنان سرن و همچنین جامعه علمی کشورهای عضو سرن که عمیقا تحت تأثیر پیامدهای گسترده و غم‌انگیز این حمله قرار گرفته‌اند، سعی دارند به تلاش‌های بشردوستانه در اوکراین و به جامعه اوکراینی در سرن کمک کنند.

همچنین سرن به عنوان بخشی از این تصمیم، امتیاز “وضعیت ناظر”(Observer status) روسیه را تا اطلاع ثانوی در شورا به حالت تعلیق درآورده است.

کشورهای دارای وضعیت ناظر، عضو به شمار نمی‌روند. امتیاز وضعیت ناظر، به کشورها و سازمان‌هایی اعطا می‌شود که کمک‌های قابل توجهی به زیرساخت سرن ارائه داده‌اند. تاکنون، وضعیت ناظر به ژاپن، روسیه، آمریکا و همچنین به سه سازمان اتحادیه اروپا، “موسسه مشترک تحقیقات هسته‌ای”(JINR) و یونسکو اعطا شده است.

اگرچه اوکراین یکی از ۲۳ کشور عضو سرن نیست اما عضو وابسته به سرن محسوب می‌شود. این بدان معناست که این کشور، کمک کمتری به بودجه سرن ارائه می‌دهد و از تحقیقات سود می‌برد.

سرن از ممنوعیت کل مشارکت روسیه در پروژه‌های در حال انجام شدن، خودداری کرد اما گفت که وضعیت اوکراین به دقت بررسی خواهد شد. سرن اضافه کرد: شورا آماده است تا در صورت لزوم، اقدامات بعدی را در جلسات آینده خود اتخاذ کند. علاوه بر این، مدیریت سرن از تمامی تحریم‌های بین‌المللی قابل اجرا تبعیت خواهد کرد.

با وجود این، یک فیزیکدان خواستار اخراج روسیه از آزمایشگاه شده است. “کریستوف رامبسر”(Christoph Rembser)، فیزیکدان سرن گفت: حفظ این ارتباطات حتی در سطح علمی، به روسیه فرصت می‌دهد تا به دستکاری کشور ما و کل اروپا بپردازد و وحشت بیشتری ایجاد کند.

پروفسور “جان الیس”(John Ellis)، فیزیکدان نظری “کالج کینگز لندن”(King’s College London) گفت: هدف سرن از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۵۴، کمک کردن به ترویج صلح در اروپای پس از جنگ بود.

وی افزود: یکی از شعارهای سرن، «علم برای صلح» است و این به دهه ۱۹۵۰ برمی‌گردد؛ زمانی که سرن در واقع محل ملاقات دانشمندان اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا و اروپا بود.

اوایل این هفته، نامه‌ای سرگشاده با امضای دانشمندان روسی که در آزمایشات سرن شرکت داشتند، به صورت آنلاین منتشر شد.

در این نامه آمده است: مایلیم تاسف خود را نسبت به آنچه در اوکراین اتفاق می‌افتد، ابراز کنیم. ما در برابر اقدامات نظامی که در اوکراین توسط مقامات روسیه آغاز شده‌ است، ایستاده‌ایم. ما از حل مناقشه به واسطه دیپلماسی و مذاکره به عنوان تنها راه مناسب دفاع می‌کنیم.

حمله روسیه به اوکراین، پیامدهای علمی سنگینی داشته است. هفته گذشته، “آژانس فضایی اروپا”(ESA) اعلام کرد که به دلیل درگیری مسلحانه، تحریم‌های اعمال شده توسط ۲۲ کشور عضو را علیه روسیه به طور کامل اجرا کرده است.

به گفته آژانس فضایی اروپا، اکنون بسیار بعید است که مریخ‌نورد “روزالیند فرانکلین”(Rosalind Franklin) در سال ۲۰۲۲ به فضا پرتاب شود. این مریخ نورد که بخشی از ماموریت “اگزومارس” (ExoMars) به شمار می‌رود، پروژه مشترک آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی روسیه است.

“دیمیتری روگوزین”(Dmitry Rogozin)، رئیس آژانس فضایی روسیه، توئیتی را در پاسخ به این تصمیم نوشت: آژانس فضایی اروپا برای مخالفت با مادربزرگ روسی تصمیم گرفت گوش‌های او را منجمد کند.

همچنین، آینده ایستگاه فضایی بین‌المللی که از زمان تأسیس، توسط پنج آژانس فضایی شرکت‌کننده شامل آژانس فضایی اروپا، روسکاسموس و ناسا حمایت می‌شود، زیر سوال رفته است.

روگوزین گفت: تحریم‌های آمریکا می‌توانند همکاری ما را از بین ببرند و این پلتفرم تحقیقاتی بدون کمک روسیه، به زمین سقوط خواهد کرد.

وی افزود: اگر همکاری با ما را متوقف کنید، چه کسی ایستگاه فضایی بین‌المللی را نجات خواهد داد تا از کنترل خارج نشود، از مدار بیرون نرود و در قلمرو آمریکا یا اروپا سقوط نکند؟

با وجود این، یک کارشناس فضایی گفت که با توجه به این که روسکاسموس، پرسنل روسی در ایستگاه دارد، این امر بعید است. “جان لاگزدون”(John Logsdon)، استاد و تحلیل‌گر فضایی “دانشگاه جورج واشنگتن”(George Washington University) گفت: هیچ کس نمی‌خواهد با مانورهای سیاسی، جان فضانوردان را به خطر بیندازد.

علاوه بر این، آژانس فضایی اروپا در مورد مریخ‌نورد روزالیند فرانکلین گفت که مدیرکل آن، همه گزینه‌ها را تجزیه و تحلیل خواهد کرد و در آینده، تصمیمی رسمی خواهد گرفت.